Главная | Регистрация | Вход Пятница, 29.03.2024, 16:52

...

Меню сайта
Мини-чат
Статистика

Онлайн всего: 1
Гостей: 1
Пользователей: 0
Форма входа

Тесты

Главная » Тесты » 9нчы сыйныф (рус төркеме)


Прочитайте текст. Определите,какие из приведённых утверждений соответствуют содержанию текста 1-туры килә, какие не соответствуют 2-туры килми, о чём в тексте не сказано 3-текстта әйтелми.

Татар халкының иң яраткан бәйрәме – Сабан туе. Ул, гадәттә, язгы эшләр тәмамлангач, июнь аенда үткәрелә. Сабан туе Идел буенда яшәүче барлык милләтләрнең дә уртак бәйрәменә әйләнде. Анда татар халкы белән бергә башка халыклар да катнаша. Бәйрәмне үткәрү өчен, тигез һәм уңайлы урын сайлана. Бу урын мәйдан дип атала. Авыл халкы һәм кунаклар, бәйрәмчә киенеп, мәйданга киләләр.

Сабан туенда иң зур ярыш – көрәш. Татар көрәшендә сөлге тотып көрәшәләр. Көрәшне малайлар башлап җибәрәләр. Аннары мәйданда, чиратлашып, яшүсмерләр, егетләр, урта яшьләрдәге ирләр көрәшә. Көндәшен аркасына яткырган кеше җиңә. Көрәштә батыр калучыга тәкә һәм кыйммәтле бүләк бирәләр.

Сабан туенда икенче зур ярыш – ат чабышы. Атлар 5-8 километр ераклыктан мәйданга чабып киләләр. Иң зур бүләкләрнең берсе ат чабышында җиңүчегә бирелә.

Мәйданда төрле халык уеннары – чүлмәк вату, капчык белән сугышу, капчык киеп йөгерү һәм спорт ярышлары уздырыла. Бәйрәмдә артистлар да чыгыш ясыйлар, җырлыйлар, бииләр, шигырь сөйлиләр. Балалар да күңел ачалар, төрле уеннарда катнашалар.

Сабан туе – шатлыклы һәм күңелле бәйрәм.


Прочитайте текст. Определите,какие из приведённых утверждений соответствуют содержанию текста 1-туры килә, какие не соответствуют 2-туры килми, о чём в тексте не сказано 3-текстта әйтелми.

Көннәр җылынды . Агачлар яфрак яра башладылар. Безнең бакча янындагы урманга иң беренче булып кара каргалар кайтты. Алар үзләренең тавышлары белән тирә-якны шау-шуга күмделәр. Агач башларына оялар ясадылар. Бер генә дә тик тормыйлар. Берсе чыбык-чыбык ташый, икенчесе ул чыбыкларны бик оста итеп тезеп куя бара. Кайвакытларда талашып та китәләр я, барысы да берьюлы гөрләшеп, һавага күтәреләләр. Бер караганда, бу кара каргалар ничектер безгә охшаганнар. Без дә шулай бит, кара каргалар шикелле, бу бакчага шау-шу китердек. Каргалар оя корган кебек, без дә еллар буе кешесез калган йортларны төзәтергә тырыштык. Тукта әле, искә төште: безне Галимҗан бабай юкка гына каргалар дип әйтмәгән. Чыннан да, без шул тынгысыз каргалар шикеллерәк бит.... Иртәнге вакыт иде. Бүген – ял көне, ашыгасы юк. Гариф үз урыныннан әкрен генә торды да тәрәзә янына килеп басты һәм кинәт: - Малалайлар, торыгыз әле, тор! – дип кычкырды. Без, сикереп торып, тәрәзәгәг карадык. Безнең бакчабыз ап-ак чәчәккә күмелгән иде... (Нәби Дәүлидән)


Прочитайте текст. Определите,какие из приведённых утверждений соответствуют содержанию текста 1-туры килә, какие не соответствуют 2-туры килми, о чём в тексте не сказано 3-текстта әйтелми.

Кыш килде, һәм урамнарны кар күмде. Бакчаларга кар тулды, агачалр ак “чәчәк” аттылар. Рәшитнең әнисенә эш артты. Ул тротуар чистартырга урамга чыкты. Рәшит тә үзе кебек кечкенә көрәк алды да кар көри башлады. Көрәге аның фанердан эшләнгән – җиңел. Әй, рәхәт тә соң кышкы саф һавада кар көрәве! Эш һәм кыш Рәшитнең битен алма кебек кызарткан. Тротуардан кешеләр йөреп тора, берәүләр – бу якка, икенчеләре теге якка баралар. Барысы да ашыгалар, кайберләре хәтта көрәккә дә басып узалар. Башта Рәшит аларга игътибар итмәде, эшендә булды. Менә бервакыт Рәшит көрәген күтәрә алмады. Караса, бер абый көрәгенә баскан. Ул, уйлап тормыйча: “Йөрмәгез әле эш вакытында аяк астында чуалып!” – дип кычкырып җибәрде. Абый дигәне бабай булып чакты. Бабай бер генә сүз әйтте: “Ай-һай!...” Әйтте дә китеп тә барды, ә бабайның таягы Рәшитнең башына суккан кебек булды. Эш беткәч тә, ул сүз Рәшитнең колагында яңгырап торды. “Әни, нәрсә дигән сүз ул “ай-һай?” – дип сорады. Әнисе уйлап торды да болай диде: “Ай-һай”мы? Син, малай, эш яратасың икән – әйбәт! Әниеңә булышуың да матур! Тик олыларга тупас сүз әйтү әйбәт түгел дигән сүз ул “ай-һай”. (Абдулла Әхмәттән)


Прочитайте текст. Определите,какие из приведённых утверждений соответствуют содержанию текста 1-туры килә, какие не соответствуют 2-туры килми, о чём в тексте не сказано 3-текстта әйтелми.

Татарстанның табигате матур, бай, серле һәм төрле. Калын урманнар да, тигез далалар да бар анда. Урманнарда төрле агачалар үсә. Алар арасында наратлар, имәннәр, каеннар, чыршылар бар. Урманнарда пошилар, аю, бүре, бурсыклар очратасың. Кызыл тунлы төлкеләр, куркак куяннар да бар. Татарстан Республикасын “дүрт елга иле” дип йөрткәннәр. Аның аша Идел, Кама, Нократ, Агыйдел елгалары ага. Кечкенә елгалар, күлләр дә күп анда. Татарстанның климаты уртача. Кышлары артык салкын түгел, ә җәйләре артык эссе булмый. Бай табигате, йомшак һавасы иген үстерергә, терлек үрчетергә уңайлы. Киң болыннарында аллы-гөлле чәчәкләр, шифалы үләннәр үсә. Татарстан кырларында бодай, кукуруз, борчак, чөгендер үстерәләр. Идел һәм Кама елгалары буенда кура җиләге, чия, алма, чикләвек өлгерә. Чиста табигать – сәламәтлек нигезе. Шуңа күрә аны чиста тотарга кирәк. Табигатьне саклау – Ватанны саклау дигән сүз ул. (“Ватаным Татарстан” китабыннан)




Поиск
Друзья сайта
Наш сертификат
Наши награды
Belem.ru

Copyright MyCorp © 2024